Seher Alp Anemi, kandaki kırmızı kan hücrelerinin eksikliğini veya hemoglobin seviyesindeki düşüşü ifade eder. Anemi, kandaki demir eksikliğinin bir sonucu olarak ortaya çıktığında buna demir eksikliği anemisi denir. Demir eksikliği anemisi, en sık görülen anemi türüdür. Demir emiliminde azalmaya yol açan olan bir sağlık sorunu olanlarda, sindirim sisteminde kan kaybı olanlarda ve jinekolojik kaynaklı kan kaybı olan kadınlarda yaygındır. Demir eksikliği anemisi yetersiz kırmızı kan hücreleri ve hemoglobin üretimi ile bağlantılıdır. Buna hamilelik, yetersiz demir alımı, kanama (ağır adet dönemleri veya sindirim kanaması), sindirim sisteminde demirin uygun şekilde emilmesini engelleyen kronik bir bağırsak veya otoimmün hastalıklar, romatizmal durumlar, kemik iliği hastalıkları, böbrek hastalıkları, kanser, karaciğer hastalıkları, hiporitoidizm ve AIDS gibi birçok farklı durum neden olabilir. 
Özellikle anemi hafifse, demir eksikliği belirtilerini tespit etmek oldukça zordur. Ancak demir eksikliğini erken fark edebilmenizi sağlayacak bazı özel işaretler vardır. İşte demir eksliğini gösteren 12 işaret. 1. Normalden Daha Soluk Cilt Normalden daha soluk cilt, düşük demir seviyelerinin yaygın bir işaretidir. Genellikle doktorların demir eksikliği belirtisi olarak aradığı ilk şeylerden biridir. Kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin kana kırmızı rengini verir. Ancak anemi olduğunuzda, hemoglobin seviyesi daha düşüktür. Sonuç olarak kan daha az kırmızıdır. Demir eksikliğinde cilt renginin veya sıcaklığının bir kısmını kaybedebilir. Ancak yine de, bu işaret genellikle bir kişinin demir eksikliği yaşadığı sonucuna varmak için tek başına yeterli değildir. Anemi ile ilişkili solgunluğa ayrıca alt göz kapaklarının iç kısmındaki soluk renk eşlik eder. Teşhisi güçlendirmek için bu küçük testi yapın: Aynada kendinize bakarken göz kapağınızı aşağı çekin. İç katman parlak kırmızı ise sorun yok. Öte yandan, pembe veya çok açık sarı ise, demir eksikliği çekiyor olabilirsiniz. Daha koyu tenli kişilerde göz kapağı demir eksikiğinin fark edildiği tek bölge olabilir. Solgunluk vücudun her yerinde görünebileceği gibi bir bölgeyle sınırlı da olabilir. Sadece yüz, diş etleri, dudak içi veya tırnaklar solgunlaşabilir. 2. Baş Ağrısı Demir eksikliği özellikle adet gören kadınlarda baş ağrısına neden olabilir. Araştırmalar, burada birkaç faktörün rol oynaıdğını gösteriyor. Esas olarak dopamin ve östrojen seviyeleri ile ilgili bir problem yaşanır. Sık ve tekrarlayan baş ağrıları demir eksikliğinin bir belirtisi olabilir. Ayrıca genellikle yorgun gözlere sahip olmakla ilişkilendirilirler. 3. Kuru ve Hasarlı Cilt ve Saç Demir eksikliği cildi ve saçı kuru ve hasarlı hale getirebilir. Kandaki hemoglobin seviyesi düşükse, hücrelere yeterli oksijen sağlanamaz. Cilt ve saç oksijensiz kalır, kurur ve zayıflar. Demir eksikliği bu nedenle saç dökülmesine de yol açabilir. Günlük yıkama ve tarama sırasında bazı saçların dökülmesi tamamen normaldir. Ancak büyük miktarlarda saç kümeleri kaybediyorsanız, bunun nedeni demir eksikliği olabilir. 4. Kırılgan Tırnaklar Kırılgan veya kaşık şeklindeki tırnaklar, demir eksikliğinin biraz daha az görülen bir belirtisidir. Bu duruma koilonychia (koilonişya) denir. Kolayca ufalanan ve çatlayan kırılgan tırnaklarla karakterizedir. Tırnaklar ayrıca kaşık şeklini alır, tırnağın ortası içe çöker ve kenarları kıvrılarak yuvarlak, kaşık benzeri bir görünüm alır. Ancak bu nadir görülen bir durumdur. Bu bozukluk, demir eksikliği olan kişilerin sadece yüzde 5’inde görülür ancak genellikle ciddi vakalarda ortaya çıkar. Kırılgan veya kaşık şeklindeki tırnaklar bu nedenle oldukça şiddetli bir demir eksikliği anemisine işaret eder. 5. Garip İstekler Garip yiyecekleri veya yiyecek olmayan maddeleri yeme dürtüsüne pika denir. Pika hastalığına sahip olan kişiler genellikle kil, toprak, kir, tebeşir veya kağıt yemek için can atarlar. Bu, bir demir eksikliği belirtisi olabilir. Araştırmalara göre, bu his hamilelik sırasında çok daha fazla ortaya çıkar. 6. Depresyon ve Anksiyete Demir eksikliği anemisi erişkinlerde depresyon ile de ilişkili olabilir. Demir eksikliği olan hamileler de depresyon için daha yüksek risk altındadır. 7. Olağandışı Yorgunluk Çok yorgun hissetmek, demir eksikliği anemisinin en yaygın belirtilerinden biridir. Bu yorgunluk, vücudunuz hemoglobini yapmak için ihtiyaç duyduğu demire sahip olmadığında ortaya çıkar. Daha az hemoglobin, daha az oksijen demektir. Dokular ve kaslar daha enerjisiz kalır. Kalp de oksijenden zengin kanı vücuda taşımak için daha çok çalışmak zorundadır. Sonuç olarak, daha az enerjiye sahip olan bir vücut, olağandışı bir yorgunluk hisseder. Ancak, tek başına bu belirtiye dayanarak demir eksikliğini teşhis etmek zordur. Yorgunluk veya uykusuzluk genellikle modern ve aktif bir yaşamın parçası olarak kabul edilir. Bu nedenle yorgunluk genellikle normal olarak kabul edilir ve geçeceği düşünülür. Ancak, demir eksikliğine bağlı yorgunluk diğer güçsüzlüklerle el ele gidebilir. Sizi sinirlendirebilir, migren ataklarına neden olabilir veya konsantrasyon güçlüğü çektirebilir. Bu durumların aynı anda yaşanması genellikle demir eksikliğine işaret eder. 8. Nefes Darlığı Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinizin vücudumuzda oksijen taşımasını sağlar. Demir eksikliğinde hemoglobin düzeyi düşük olduğunda oksijen düzeyi de düşüktür. Bu, kaslarınızın yürüyüş dahil normal aktiviteleri gerçekleştirmek için yeterli oksijen alamadığı anlamına gelir. Vücut daha fazla oksijen almaya çalışırken nefes alma hızı artar. Bu nedenle nefes darlığı, anemisi olan kişilerde sık görülen bir durumdur. Nefes darlığı çekiyorsanız ve merdiven çıkmakta veya yürümekte sorun yaşamaya başladıysanız demir eksikliği söz konusu olabilir. 9. Kalp Çarpıntısı Demir eksikliği anemisinin bir başka belirtisi de kalp çarpıntısıdır. Demir eksikliğinde, düşük hemoglobin seviyeleri kalbi oksijen taşımak için daha fazla çalışmaya zorlar. Bu, düzensiz kalp atışlarına veya kalbinizin anormal derecede hızlı attığı hissine yol açabilir. Bu nedenle demir eksikliği kalbinizi etkileyen hastalıkları da kötüleştirebilir. 10. Huzursuz Bacaklar Demir eksikliği huzursuz bacak sendromunda da rol oynar. Bu durum bacaklar istirahat halindeyken güçlü bir şekilde hareket etme dürtüsüne neden olur. Ayrıca ayaklarda ve bacaklarda hoş olmayan kaşıntı hissine neden olabilir. Bu bozukluk genellikle geceleri çok görülür, bu da uyumakta zorluğa neden olur. Huzursuz bacak sendromunun nedenleri henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak demir eksikliği anemisi olan kişilerin bu sendromu yaşama riski 6 kat daha fazladır. 11. Soğuk Eller ve Ayaklar Demir eksikliği, ellere ve ayaklara oksijen gelmesinin azalmasına neden olur. Bazı insanlar soğuğu daha kolay hissedebilir veya sürekli olarak soğuk el ve ayaklara sahip olabilir. 12. Daha Sık Enfeksiyonlar Demir, bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için gerekli olduğundan, demir eksikliği enfeksiyon riskini artırabilir.
Demir eksikliğinizin diyetinizdeki demir yetersizliğinden kaynaklanıyorsa demir açısından zengin yiyecekler yiyerek sorunu çözebilirsiniz. Demirin iki ana formu vardır: Hem demir ve hem olmayan demir. Bitkiler ve demirle zenginleştirilmiş gıdalar sadece hem olmayan demir içerir. Hayvansal kökenli gıdalar ise her iki formu da içerir ancak esas olarak hem demir içerirler. Dengeli bir diyet sağlamak için diyetinize her iki demir formunu da dahil etmek gerekir. Vücudun hem olmayan demirin sadece yüzde 2 ila 20’sini emebildiği, hem demirin ise yüzde 15 ila 35’ini emdiği bilinmektedir. Demir açısından zengin besinler şunlardır: – Kırmızı et, sakatat, tavuk ve hindi – Ispanak ve lahana gibi koyu yapraklı sebzeler – Kuru üzüm ve kayısı gibi kuru meyveler – Bezelye, fasulye ve diğer baklagiller – Deniz ürünleri Diyet takviyeleri de kullanabilirsiniz. Ancak demir takviyeleri almak yan etkilere neden olabileceğinden takviyeler sadece bir uzman tavsiyesiyle alınmalıdır.
Özellikle anemi hafifse, demir eksikliği belirtilerini tespit etmek oldukça zordur. Ancak demir eksikliğini erken fark edebilmenizi sağlayacak bazı özel işaretler vardır. İşte demir eksliğini gösteren 12 işaret. 1. Normalden Daha Soluk Cilt Normalden daha soluk cilt, düşük demir seviyelerinin yaygın bir işaretidir. Genellikle doktorların demir eksikliği belirtisi olarak aradığı ilk şeylerden biridir. Kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin kana kırmızı rengini verir. Ancak anemi olduğunuzda, hemoglobin seviyesi daha düşüktür. Sonuç olarak kan daha az kırmızıdır. Demir eksikliğinde cilt renginin veya sıcaklığının bir kısmını kaybedebilir. Ancak yine de, bu işaret genellikle bir kişinin demir eksikliği yaşadığı sonucuna varmak için tek başına yeterli değildir. Anemi ile ilişkili solgunluğa ayrıca alt göz kapaklarının iç kısmındaki soluk renk eşlik eder. Teşhisi güçlendirmek için bu küçük testi yapın: Aynada kendinize bakarken göz kapağınızı aşağı çekin. İç katman parlak kırmızı ise sorun yok. Öte yandan, pembe veya çok açık sarı ise, demir eksikliği çekiyor olabilirsiniz. Daha koyu tenli kişilerde göz kapağı demir eksikiğinin fark edildiği tek bölge olabilir. Solgunluk vücudun her yerinde görünebileceği gibi bir bölgeyle sınırlı da olabilir. Sadece yüz, diş etleri, dudak içi veya tırnaklar solgunlaşabilir. 2. Baş Ağrısı Demir eksikliği özellikle adet gören kadınlarda baş ağrısına neden olabilir. Araştırmalar, burada birkaç faktörün rol oynaıdğını gösteriyor. Esas olarak dopamin ve östrojen seviyeleri ile ilgili bir problem yaşanır. Sık ve tekrarlayan baş ağrıları demir eksikliğinin bir belirtisi olabilir. Ayrıca genellikle yorgun gözlere sahip olmakla ilişkilendirilirler. 3. Kuru ve Hasarlı Cilt ve Saç Demir eksikliği cildi ve saçı kuru ve hasarlı hale getirebilir. Kandaki hemoglobin seviyesi düşükse, hücrelere yeterli oksijen sağlanamaz. Cilt ve saç oksijensiz kalır, kurur ve zayıflar. Demir eksikliği bu nedenle saç dökülmesine de yol açabilir. Günlük yıkama ve tarama sırasında bazı saçların dökülmesi tamamen normaldir. Ancak büyük miktarlarda saç kümeleri kaybediyorsanız, bunun nedeni demir eksikliği olabilir. 4. Kırılgan Tırnaklar Kırılgan veya kaşık şeklindeki tırnaklar, demir eksikliğinin biraz daha az görülen bir belirtisidir. Bu duruma koilonychia (koilonişya) denir. Kolayca ufalanan ve çatlayan kırılgan tırnaklarla karakterizedir. Tırnaklar ayrıca kaşık şeklini alır, tırnağın ortası içe çöker ve kenarları kıvrılarak yuvarlak, kaşık benzeri bir görünüm alır. Ancak bu nadir görülen bir durumdur. Bu bozukluk, demir eksikliği olan kişilerin sadece yüzde 5’inde görülür ancak genellikle ciddi vakalarda ortaya çıkar. Kırılgan veya kaşık şeklindeki tırnaklar bu nedenle oldukça şiddetli bir demir eksikliği anemisine işaret eder. 5. Garip İstekler Garip yiyecekleri veya yiyecek olmayan maddeleri yeme dürtüsüne pika denir. Pika hastalığına sahip olan kişiler genellikle kil, toprak, kir, tebeşir veya kağıt yemek için can atarlar. Bu, bir demir eksikliği belirtisi olabilir. Araştırmalara göre, bu his hamilelik sırasında çok daha fazla ortaya çıkar. 6. Depresyon ve Anksiyete Demir eksikliği anemisi erişkinlerde depresyon ile de ilişkili olabilir. Demir eksikliği olan hamileler de depresyon için daha yüksek risk altındadır. 7. Olağandışı Yorgunluk Çok yorgun hissetmek, demir eksikliği anemisinin en yaygın belirtilerinden biridir. Bu yorgunluk, vücudunuz hemoglobini yapmak için ihtiyaç duyduğu demire sahip olmadığında ortaya çıkar. Daha az hemoglobin, daha az oksijen demektir. Dokular ve kaslar daha enerjisiz kalır. Kalp de oksijenden zengin kanı vücuda taşımak için daha çok çalışmak zorundadır. Sonuç olarak, daha az enerjiye sahip olan bir vücut, olağandışı bir yorgunluk hisseder. Ancak, tek başına bu belirtiye dayanarak demir eksikliğini teşhis etmek zordur. Yorgunluk veya uykusuzluk genellikle modern ve aktif bir yaşamın parçası olarak kabul edilir. Bu nedenle yorgunluk genellikle normal olarak kabul edilir ve geçeceği düşünülür. Ancak, demir eksikliğine bağlı yorgunluk diğer güçsüzlüklerle el ele gidebilir. Sizi sinirlendirebilir, migren ataklarına neden olabilir veya konsantrasyon güçlüğü çektirebilir. Bu durumların aynı anda yaşanması genellikle demir eksikliğine işaret eder. 8. Nefes Darlığı Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinizin vücudumuzda oksijen taşımasını sağlar. Demir eksikliğinde hemoglobin düzeyi düşük olduğunda oksijen düzeyi de düşüktür. Bu, kaslarınızın yürüyüş dahil normal aktiviteleri gerçekleştirmek için yeterli oksijen alamadığı anlamına gelir. Vücut daha fazla oksijen almaya çalışırken nefes alma hızı artar. Bu nedenle nefes darlığı, anemisi olan kişilerde sık görülen bir durumdur. Nefes darlığı çekiyorsanız ve merdiven çıkmakta veya yürümekte sorun yaşamaya başladıysanız demir eksikliği söz konusu olabilir. 9. Kalp Çarpıntısı Demir eksikliği anemisinin bir başka belirtisi de kalp çarpıntısıdır. Demir eksikliğinde, düşük hemoglobin seviyeleri kalbi oksijen taşımak için daha fazla çalışmaya zorlar. Bu, düzensiz kalp atışlarına veya kalbinizin anormal derecede hızlı attığı hissine yol açabilir. Bu nedenle demir eksikliği kalbinizi etkileyen hastalıkları da kötüleştirebilir. 10. Huzursuz Bacaklar Demir eksikliği huzursuz bacak sendromunda da rol oynar. Bu durum bacaklar istirahat halindeyken güçlü bir şekilde hareket etme dürtüsüne neden olur. Ayrıca ayaklarda ve bacaklarda hoş olmayan kaşıntı hissine neden olabilir. Bu bozukluk genellikle geceleri çok görülür, bu da uyumakta zorluğa neden olur. Huzursuz bacak sendromunun nedenleri henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak demir eksikliği anemisi olan kişilerin bu sendromu yaşama riski 6 kat daha fazladır. 11. Soğuk Eller ve Ayaklar Demir eksikliği, ellere ve ayaklara oksijen gelmesinin azalmasına neden olur. Bazı insanlar soğuğu daha kolay hissedebilir veya sürekli olarak soğuk el ve ayaklara sahip olabilir. 12. Daha Sık Enfeksiyonlar Demir, bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için gerekli olduğundan, demir eksikliği enfeksiyon riskini artırabilir.
Demir eksikliğinizin diyetinizdeki demir yetersizliğinden kaynaklanıyorsa demir açısından zengin yiyecekler yiyerek sorunu çözebilirsiniz. Demirin iki ana formu vardır: Hem demir ve hem olmayan demir. Bitkiler ve demirle zenginleştirilmiş gıdalar sadece hem olmayan demir içerir. Hayvansal kökenli gıdalar ise her iki formu da içerir ancak esas olarak hem demir içerirler. Dengeli bir diyet sağlamak için diyetinize her iki demir formunu da dahil etmek gerekir. Vücudun hem olmayan demirin sadece yüzde 2 ila 20’sini emebildiği, hem demirin ise yüzde 15 ila 35’ini emdiği bilinmektedir. Demir açısından zengin besinler şunlardır: – Kırmızı et, sakatat, tavuk ve hindi – Ispanak ve lahana gibi koyu yapraklı sebzeler – Kuru üzüm ve kayısı gibi kuru meyveler – Bezelye, fasulye ve diğer baklagiller – Deniz ürünleri Diyet takviyeleri de kullanabilirsiniz. Ancak demir takviyeleri almak yan etkilere neden olabileceğinden takviyeler sadece bir uzman tavsiyesiyle alınmalıdır.
